Praktische informatie lezing Maarten van Heemskerck
Door: Thera Folmer-von Oven
Wanneer: woensdag 20 november, 19.30 – 21:00 uuur
Waar: De Luifel, Herenweg 96, 2101 MP Heemstede
Kosten: € 15,-
Praktische informatie rondleiding Maarten van Heemskerck in Stedelijk Museum Alkmaar
Door: Thera Folmer-von Oven
Wanneer: vrijdag 29 november van 11:30 tot 12:30 uur
Waar: Stedelijk Museum Alkmaar – verzamelen in de hal van het museum (11:00 uur)
Kosten: € 12,50 (af te rekenen bij Thera Folmer op dag van rondleiding), exclusief toegang tot het museum. Voor deze tentoonstelling geldt met de Museumkaart een toeslag van € 4,95
De lezing en de rondleiding kunnen los van elkaar geboekt worden
Onder de afbeelding vindt u een introductie over Maarten van Heemskerk (1498-1574) en de tentoonstelling in Alkmaar.
Belangrijk maar onbekend | De naam Maarten van Heemskerck zal niet iedereen iets zeggen, hoewel hij een van de belangrijkste kunstenaars van zijn tijd was. In 1498 geboren in Heemskerk vestigde hij zich eind jaren twintig van de zestiende eeuw in Haarlem om in het atelier van Jan van Scorel te gaan werken. Heemskerck werd in 1530 lid van het Haarlemse Sint Lucasgilde. Hij had succes als schilder van portretten en kreeg eervolle opdrachten voor altaarstukken, onder andere van het Sint Lucasgilde.
Reis naar Rome | Onder de indruk van de ‘nieuwe manier’ van schilderen van Scorel, waarmee de invloed van de renaissance werd aangeduid die Scorel in Italië had leren kennen, besloot Heemskerck om, op 34-jarige leeftijd en nog vrijgezel, zijn comfortabele leven in Haarlem op te geven en een reis naar Rome te ondernemen. Hij verbleef er ruim vier jaar en maakte een grondige studie van de overblijfselen van de klassieke oudheid en de werken van de toen moderne kunstenaars Rafaël en Michelangelo. De schetsboeken die hij ter plekke maakte, nam hij mee terug naar Haarlem als inspiratiebron voor zijn latere werk, dat qua stijl en thematiek blijvend veranderde.
Prentkunst | Minstens zo belangrijk was zijn aandeel als ontwerper voor de prentkunst. Hij werkte samen met Dirck Volckertsz Coornhert en Philips Galle, die zijn tekeningen in prent brachten. Maarten van Heemkerck is de eerste Noord-Nederlandse kunstenaar die de prentkunst op een professionele gebruikte voor de verspreiding van zijn werk en zijn ideeën. Hij werd in zijn eigen tijd bewonderd en ook daarna. Rembrandt bezat een album met prenten naar ontwerpen van Heemskerck.
Rondleiding Alkmaar | In het Stedelijk Museum Alkmaar wordt het werk van Maarten van Heemskerck getoond dat hij tijdens zijn verblijf in Rome (1532-1536/37) en na zijn terugkeer in Haarlem heeft vervaardigd. Hoe de kunstenaar in Rome te werk ging, zien we in de tekeningen uit zijn bewaard gebleven schetsboek, die door het museum in Berlijn in bruikleen zijn gegeven. Gedetailleerde studies van de opgegraven klassieke beelden worden afgewisseld met gezichten op ruïnes van de gebouwen uit de Oudheid. Dankzij aanbevelingsbrieven kon de kunstenaar privé verzamelingen bezoeken in de paleizen en villa’s van de Romeinse elite.
Invloed Italië | Zijn kennismaking met het werk van Michelangelo en Rafaël, die tal van Romeinse gebouwen met fresco’s hadden gedecoreerd, zoals de Stanze en de Sixtijnse Kapel in het Vaticaan, zou hem blijvend beïnvloeden. Zijn stijl werd dynamischer en expressiever en hij introduceerde klassieke motieven in zijn schilderijen. Heemskerck groeide uit tot de belangrijkste vertegenwoordiger van de Italiaanse renaissance in de noordelijke Nederlanden.
Stedelijk Museum Alkmaar | In Alkmaar is een overzicht van zijn latere werk te zien: altaarstukken, portretten van vooraanstaande burgers, mythologische voorstellingen en enkele curieuze schilderijen, zoals de twaalf paneeltjes van sterke mannen uit de bijbel en de mythologie.