Praktische informatie
Cursus: Amerikaanse kunst 1875-1975. Honderd jaar schilder- en tekenkunst, sculptuur, grafiek en fotografie in de Verenigde Staten. Impressionisten, modernisten, surrealisten, abstract-expressionisten, minimalisten, pop art en meer.
Docenten: Michiel Kersten en Emmelie de Mol van Otterloo
Bijeenkomsten op 3, 10, 17, 31 oktober en 7, 14, 21, 28 november
Locatie: Hoofdwacht, Grote Markt 17, Haarlem
Tijd: 19.30 – 21.30 uur | Pauze met gratis wijn of fris
Kosten: € 130,- indien u zich vóór 15 september aanmeldt (betaling via iDEAL bij aanmelding – u ontvangt per mail direct een bevestiging van inschrijving en een bewijs van betaling). Kosten na 15 september € 140,- **
Aanmelden: druk op onderstaande blauwe button
Locatie: De Luifel, Herenweg 96, Heemstede
Tijd: woensdagmiddag 14.30 uur-16.30 uur
Bijeenkomsten op 9-10, 16-10, 30-10, 6-11, 13-11, 20-11, 4-12 en 11-12
Kosten: € 130,- bij aanmelding voor 15 september, na deze datum € 140,-) Betaling na ontvangst factuur
Meer info: bel 06 1005 7228 (Michiel Kersten)
[eventButton id=”123″][/eventButton]
Amerikaanse kunst: een handje vol goede bekenden
Slechts een klein aantal Amerikaanse kunstenaars die in de 19de en vroege 20ste eeuw werkten hebben in Nederland bekendheid, zoals James Abbott McNeil Whistler, John Singer Sargent en Edward Hopper. Veel bekender zijn de kunstenaars die na de Tweede Wereldoorlog werkten wanneer New York het kunstcentrum van de wereld wordt. De namen van de kunstenaars van het abstract-expressionisme en de pop art klinken velen bekend in de oren: Mark Rothko, Barnett Newman, Jackson Pollock, Willem de Koning, Roy Lichtenstein en Andy Warhol. Hun werk is in Nederlands – zoals in het Stedelijk Amsterdam – goed vertegenwoordigd. Een eigentijdse kunstenaar als Jeff Koons heeft inmiddels zelfs een popsterrenstatus bereikt, ook in Nederland.
Onbekend terrein
Op de keper beschouwd is het al met al is maar een klein groepje Amerikaanse kunstenaars dat in Europa bekend. De tedere voorstellingen Mary Cassatt, Amerika’s meest geliefde impressionist, zijn nagenoeg onbekend. Dat geldt ook voor de extreem nauwkeurige geschilderde doeken van Charles Sheeler, Charles Demuth en Georgia O’Keefe. De raadselachtige, collage-achtige doeken van Marsden Hartley heeft vrijwel niemand in Nederland op zijn netvlies, net als werk van de Amerikaanse (sociaal)realisten zal Thomas Hart Benton, Reginald Marsh, John Steuart Curry en George Bellows. Maar ook de namen van vele abstract-expressionisten, waaronder Arshile Gorky, Hans Hofmann, Adoph Gottlieb, Lee Krasner, Mark Tobey, Helen Frankenthaler, roepen door de bank genomen niet direct beelden op in het visuele geheugen. De minimalisten doen het qua naamsbekendheid beter, vooral omdat hun werk in moderne kunstmusea te zien is (Frank Stella, Ellsworth Kelly, Donald Judd). Echter juist hun werk ontmoet veel onbegrip en roept vaak gemengde reacties op.
Ontdekkings reis door 100 jaar Amerikaans kunst
Hoog tijd voor een ontdekkingsreis waarin de witte plekken in onze kennis van de Amerikaan kunst worden ingevuld. Vooral ook tijd voor een verkenning van de verbanden en sleutelmomenten in ontwikkeling van de Amerikaanse kunst. Aandacht voor de invloed van Europa (surrealisme, Bauhaus), de rol van kunstcritici en kunsthandelaren. De betekenis van enkele kunstacademies en -opleidingen (Black Mountain College, Art Students League en Hans Hofmann School of Fine Art). Veel aandacht ook voor de Amerikaanse modernisten die zich los wilde weken van de alles overheersende invloed van Europese kunst en juist een eigen beeldend idioom ontwikkelden. De fotograaf-galeriehouder Alfred Stieglitz heeft daarin een sleutelrol gespeeld.
In de cursus komen alle belangrijke, invloedrijke kunstenaars en kunststromingen tussen 1875 en 1975 voorbij. Alles? Nee, fluxus en neo-dada uit de jaren zestig en hun actiegerichte happenings bewaren wij voor een andere keer, net als meer conceptuele stromingen en neo-expressionisme (Philip Guston c.s.). In deze reeks vooral schilder- en tekenkunst en fotografie: van impressionisme en modernisme tot pop art en minimalisme. Zie het programma hieronder.
Programma cursus
Bijeenkomst 1 – Kleur en licht. Impressionisme en de invloed van Europa. Kunstenaars: Winslow Homer, Thoms Eakins, Mary Cassatt, Albert, Ryder, John Singer Sargent, William Merritt Chase, James McNeil Whistler, Child Hassam, Maurice Pendergast
Bijeenkomst 2 – Amerika verbeeld I | Schilders die bekend staan Ashcan School – Robert Henri, George Bellows, John Sloan, Grant Wood – zetten zich af tegen de ‘glitterwereld’ van het impressionisme en concentreren zich op sociaal-realistische voorstellingen waarmee zij het leven in de stad en vooral de armoede een gezicht geven | Anderen omarmen juist de industriële ontwikkeling met open armen en verheffen fabrieken tot de kathedralen van de 20ste eeuw. De ontwikkeling staat bekend als ‘precisionism’. Het is de eerste ‘echt’ Amerikaanse stroming. Hiertoe behoren Charles Demuth, Stuart Davis, Joseph Stella, Charles Sheeler. Ook andere modernisten komen deze keer ter sprake, zoals Marsden Hartley, Edward Hopper en Georgia O’Keeffe
Bijeenkomst 3 – Amerika verbeeld II. Fotografie . Fotografen: Ansel Adams, Charles Sheeler, Dorothea Lange, Lewis Hine, Alfred Stieglitz, Edward Steichen en vele anderen.
Bijeenkomst 4 – Geschilderde emoties: abstract expressionisme (New York School). De jaren 40 en 50. Beïnvloed door Europese surrealisten, gingen Hans Hofmann, Arshile Gorky, later gevolgd door Mark Rothko, Willem de Koning, Jackson Pollock, Franz Kline, Clifford Still, Robert Motherwell, Barnett Newman, Milton Avery, William Bezoites, Lee Krasner op verkenningstocht naar de zeggingskracht van kleur en vorm. Vooral het proces van het schilderen was voor hen belangrijk: de manier waarmee met penselen en kwasten de verf op het doek werd aangebracht bepaalde de emotionele zeggingskracht van hun kunst. De opvolgende stroming van de zogeheten ‘color field painters’, met als belangrijkste vertegenwoordigers Frank Stella, Ad Reinhardt, Morris Louis wordt
Bijeenkomst 5 – Een tweede generatie abstract expressionistische kunstenaars. Intuïtieve, lyrisch abstracte schoonheid kenmerkt hun werk. De lyrisch abstracte schilders bouwen voort op het sensitieve en zeer persoonlijke abstract expressionisme van Mark Rothko en Clifford Still. In de doeken van de lyrische abstracte schilders, uit vooral de jaren 60 en 70, schuilt de werking van de schilderijen op op kleur en verfbehandeling. Deze kunstenaars zetten zich af tegen de in deze tijd dominante ‘onpersoonlijke ‘formele kunst van de minimalisten en fundamentalisten (bijeenkomst 7). De coryfeeën van de lyrisch abstracte kunst zijn Sam Francis, Mark Tobey, Helen Frankenthaler, Joan Michell, Larry Poons, Robert Rauschenberg. Wat zijdelings van alle overheersende stromingen staat het adembenemende werk van Richard Diepenkorn. Apart aandacht voor Ad Reinhardts monochrome doeken waarin de ontelbare kleurnuances de beleving van zijn doeken bepalen.
Complexiteit van een halve eeuw schilderen
Wij geven het graag toe: de ontwikkelingen van de Amerikaanse kunst in de tweede helft van de vorige eeuw zijn complex en onoverzichtelijk. De opeenvolgende stromingen buitelen over elkaar heen. Beeldende kunstenaars volgen veelal deze ontwikkelingen door de jaren. Hun werk kun je dan ook in verschillende stromingen indelen. Wij gaan in deze cursus helderheid scheppen, zonder de complexiteit van de werkelijkheid geweld aan te doen. Een voorbeeld: Frank Stella kun je met evenveel recht zien als abstract expressionist, als ‘post-painterly abstractionist’ en als minimalist, abstract illusionist en nog veel meer…
Bijeenkomst 6 – De werkelijkheid stileren of inzoomen op het buitengewone. Fotografen: Man Ray, Irving Penn, André Kertész, Richard Avedon, Diane Arbus, Garry Winogrand, Robert Frank, Saul Leiter, William Eggleston
Bijeenkomst 7 – Minimalisme. Een stroming die vanaf de late jaren zestig een steeds belangrijkere rol ging spelen in de kunstwereld. Kunstenaars concentreerden zich voor al op de beleving van de ruimte, die zij met vaak ‘minimale’ beeldende middelen wilden beïnvloeden. Herhaling speelde was belangrijk, net als ‘simpele’ geometrische vormen en structuren. Sprekende voorbeelden hiervan zijn de monochrome, in heldere kleuren geschilderde doeken van Elsworth Kelly en Kenneth Noland, de zogheten ‘color field’ schilderijen. Andere ‘minimalists’ die ter sprake komen zijn: Sol Lewitt, Robert Ryman, Richard Tuttle, Dan Flavin, Donald Judd, Carl André, Walter de Maria, Brice Marden, Agnes Martin, Cy Twombly
Bijeenkomst 8 – Uitvergroten en in inzoomen. Pop Art-kunstenaars ontlenen en vinden hun beeldmateriaal in de omringende wereld van reclame en populaire (‘lage’) cultuur, zoals stripverhalen en films. Wie komen ter sprake? Robert Rauschenberg, Jasper Johns, Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Tom Wesselmann, Robert Indiana, George Segal, Edward Ruscha, Claas Oldenburg, James Rosenquist.
** Deelname aan de cursus annuleren kan tot 14 dagen (i.e. 12 september) voor het begin van de cursus. U krijgt dan het inschrijfgeld op uw rekening teruggestort (minus € 10,- administratiekosten). Bij annulering tussen 14 dagen en 3 oktober bedragen de administratiekosten € 25,- . Bij annulering na de eerste bijeenkomst zijn de annuleringskosten het aantal gevolgde lessen à € 17,50 + € 25,- administratiekosten.
