In deze cursus nemen Emmelie de Mol van Otterloo, Thera Follmer-von Oven en Michiel Kersten  u mee terug naar Haarlem in de Gouden Eeuw. Haarlem was aan het begin van de 17de eeuw de bakermat van de kunst van de Gouden Eeuw. De onderwerpen die zo typerend zijn voor de Hollandse kunst zoals landschap, stilleven en voorstellingen gebaseerd op het dagelijks leven kwamen in Haarlem eerder tot bloei dan in Leiden, Dordrecht, Delft en zelfs Amsterdam. In deze cursus kunstgeschiedenis komen alle onderwerpen en thema’s die wij associëren met de kunst van de Gouden Eeuw aan bod:  landschappen, stadsgezichten, genrevoorstellingen, stillevens. Ook geven wij – natuurlijk – natuurlijk aandacht aan de betekenis van de voorstellingen.

Frans Hals, Carnevalsgasten (Vastenavond), New York, The Metropolitain Museum of Art. Detail

De kunst uit de tijd van Frans Hals, Jacob van Ruisdael en Jan Steen heeft na deze cursus nog weinig geheimen voor u. Ook de verhulde symboliek in ogenschijnlijk realistische taferelen zal u voortaan niet meer ontgaan. Kijken naar kunst uit de Gouden Eeuw in het Rijksmuseum, Mauritshuis, het Louvre, de National Gallery of waar dan ook, wordt er meer inspirerend door. Vanzelfsprekend leert u ook de schitterende collectie van het Frans Hals Museum beter kennen.

Middagbijeenkomsten
De bijeenkomsten vinden plaats in het Frans Hals Museum, Groot Heiligland in Haarlem op vrijdagmiddag van 14.30 tot 16.30 uur. Wij verzoeken bij iedere bijeenkomst de Museumkaart te laten scannen bij de kassa.

De data van de bijeenkomsten zijn:

  • 4, 11, 18 oktober
  • 1, 8, 15, 22 en 20 november

Kosten
De kosten voor deze cursus bedragen € 120 euro voor de cyclus van 8 lessen. Vrienden van het Frans Hals Museum betalen  € 105,- Wellicht een idee om vriend te worden?

U kunt  zich aanmelden  door op onderstaande blauwe knop te drukken

!! De cursus is reeds volgeboekt. Aanmelden is niet meer mogelijk!!

Het gehele programma van de cursus kunstgeschiedenis vindt u onder de afbeelding

Jan Steen, detail uit het schilderij, Zo voorgezongen zo nagepepen

Programma cursus kunstgeschiedenis: Haarlemse kunst in de Gouden Eeuw (1580-1680). Frans Hals en zijn tijdgenoten

Bijeenkomst 1 | In vogelvlucht! Geschiedenis, kunst en cultuur in Haarlem van circa 1580 tot 1680. Een verhaal over de economische ontwikkeling en immigratie uit Vlaanderen over linnen, wol en bier. Maar ook een verhaal over het kopen en verkopen van kunst. En misschien wel het belangrijkste: het ontstaan van de modieuze gewoonte om je woonvertrekken te verfraaien met schilderijen. Het lijkt vanzelfsprekend, maar niets is rond 1600 minder waar. Lezing door Michiel Kersten

Bijeenkomst 2 | Naar buiten! De omgeving van Haarlem werd in gedichten lof toegezwaaid. Buitenstaanders roemden het landschap en de frisse lucht nabij Haarlem. Ook kunstenaars trokken er gewapend met schetsboekjes en zwart krijt op uit om de duinen en de ‘plaisante’ plaatsen in het Kennemerland vast te leggen. Niet eerder was de eigen omgeving zo nauwkeurig en met zoveel liefde als door Hendrick Goltzius, Esaias van de Velde, Jan van Goyen en Salomon van Ruysdael in beeld gebracht. Lezing door Thera Folmer-von Oven

Esaisas van de Velde, Gezicht op Spaarnwoude

Bijeenkomst 3 |Aan de zwier! Pierewaaien, lanterfanteren, brassen, vrijen en vechten in de Gouden Eeuw. Deftige jongelui, goedgelovige boeren, listige marskramers, beschonken carnavalsvierders in kluchtige voorstellingen die ons de aangename, vrolijke kant van het leven in volle omvang laten zien. Honderden, misschien wel duizenden komische voorstellingen zijn in Haarlem geschilderd door Willem Buytewech, Esaias van de Velde en Dirck Hals. Dikwijls hield die ogenschijnlijk vrolijke bedoening een waarschuwing in. De tijdgenoten moeten er van genoten hebben, maar zij wisten drommelsgoed dat je op die manier het eeuwige leven niet bereikte. Lezing door Emmelie de Mol van Otterloo

Bijeenkomst 4 |Opgedist! Verstilde zaken: gedekte tafels met de rijke oogst van het land: kaas, boter, appels, peren, mispels, hazelnoten. Een glas Duitse wijn of een Haarlems biertje schilderden Pieter Claesz en Willem Claesz Heda vaak in één olijfgroene tint die alles in het beeld met elkaar verbindt. Overheerlijke spijzen waar je je ogen eindeloos de kost aan kan geven en die het water in je mond doen lopen. Tijdgenoten konden er geen genoeg van krijgen. Lezing door Michiel Kersten

Bijeenkomst 5 | Glimlachen mag! De wereldberoemde portretten van Frans Hals en van zijn tijdgenoot Johannes Verspronck worden met elkaar vergeleken. Verspronck heel precies en uiterst gedetailleerd schilderend, terwijl Frans Hals jouw portret met een levendige toets, losjes uit de pols schilderde. Geen stijve bedoening. Een glimlach mocht, net als wippen op de achterpoten van de stoel of je geliefde een roos aanreiken. Lezing Emmelie de Mol van Otterloo.

 

Bijeenkomst 6 |Serieuze zaken! Verhalende schilderkunst (historiestukken). Onderwerpen uit de mythologie en de bijbel die de beschouwer aan het denken zetten over voorbeeldige daden van moed, standvastigheid, trouw, voorzichtigheid, barmhartigheid of liefde geschilderd door de familie De Bray of Pieter de Grebber voor rijke patriciërs, maar ook in opdracht van regenten van wees- en gasthuizen, armekinderhuizen of voor de burgemeesters en – zelfs – voor de ‘verborgen’ katholieke kerken. Lezing door Michiel Kersten

Bijeenkomst 7 | Trots op de stad! De Haarlemse economie bloeide in de eerste helft van de Gouden Eeuw als nooit te voren. Vol trots werden de pleinen, straten en het interieur van kerken in beeld gebracht, onder andere door de vermaarde Pieter Saenredam. De stad werd aan de noordzijde uitgebreid om de groeiende bevolking te kunnen huisvesten. Er verrezen statige herenhuizen aan de Nieuwe Gracht. Was je er eenmaal geweest dan bleven Haarlem en de omgeving trekken: regelmatig nam Jacob van Ruisdael de trekschuit uit Amsterdam om vanaf de duinen zijn geliefde Haarlem te tekenen. Zijn “Haerlempjes”waren zeer gezocht. Lezing door Thera Folmer-von Oven

Bijeenkomst 8 | Idyllen en satires! Brave boeren, genietend van een biertje met een pijpje in het late avondzonnetje en gezellig met elkaar keuvelend bij de herberg. Honderden heeft Adriaen van Ostade er geschilderd of getekend, net als zijn leerlingen Cornelis Dusart en Cornelis Bega. Jan Steen woonde tussen 1660 en 1670 in Haarlem en schilderde daar zijn mooiste werken, die op een vermakelijke manier het menselijk feilen op de hak nemen: een voorbeeld hoe het niet moet is nu eenmaal geestiger dan een voorstelling van een familie brave hendrikken… Lezing door Emmelie de Mol van Otterloo

Schilderij van Adriaan van Ostade met vioolspeler voor een herberg dat in de cursus kunstgeschiedenis Haarlemse kunst in de Gouden Eeuw ter sprake zal komen